Corné van Opdorp (44) begint met een verwijzing naar een uitspraak van voormalig minister Asscher over ‘technische werkloosheid’ waarbij hij de vrees uitsprak dat investeringen in robots zouden leiden tot minder werkgelegenheid. “Het tegenovergestelde is waar”, stelt hij. “Doordat wij geïnvesteerd hebben in robots, waren en zijn wij in staat om te groeien.” 

Hij benadrukt dat robots geen vervanging zijn voor mensen, maar een middel om repetitieve taken efficiënter uit te voeren. “De inhoud van de job verandert wel, maar het leidt niet tot minder werk.” Kortom: robotisering stelt de BOZ Group in staat om beter in te spelen op marktbehoeften en tegelijkertijd de kwaliteit te waarborgen. “De technologie en robotisering helpen ons om de arbeidskrapte op te lossen die er al tientallen jaren is in Nederland en Europa.”

Veranderende functie-inhoud

Een belangrijk gevolg van robotisering is dus de verandering in de inhoud van banen, vertelt Corné, die in 2008 het stokje overnam van zijn vader, tevens de oprichter van het bedrijf. Waar vroeger specialistische kennis, zoals lassen, essentieel was, ligt de nadruk nu meer op algemene vaardigheden en het vermogen om met technologie om te gaan. “Je krijgt veel meer behoefte aan operators, mensen voor handling, kwaliteitscontrole en logistiek. Dat is een andere job dan in het verleden.”

Hij verduidelijkt. “Vroeger had je voor het werk in het hele proces verschillende opleidingsniveaus nodig, nu is dat verdeeld in de boven- en onderkant. Aan de bovenkant heb je mensen die moeten programmeren, die offline moeten zorgen dat de machines en de programma’s klaar zijn. Dat kunnen zijn programma’s voor CNC-machines of die voor (laser)las- of kantrobots. Aan de onderkant heb je meer mensen nodig die verantwoordelijk zijn voor operationele taken.”

Omscholen

De verandering van inhoud van het werk gaat geleidelijk, maar is ook een continu proces. BOZ Group is actief bezig met het omscholen van haar medewerkers om ze voor te bereiden op de toekomst. “We willen dat de mensen die we hebben, een stap voorwaarts maken. Dus we proberen mensen te enthousiasmeren om meer in de offline-programmering te werken en mee te denken over de toekomst.” Hij benadrukt dat er ook plaats is voor medewerkers die dichter bij hun pensioen zijn of die minder ambitie hebben om door te groeien. “Sommige mensen willen tegen hun pensioengerechtigde leeftijd misschien minder veranderingen in hun werkzaamheden, en dat is prima.”

Binnen de BOZ Group hangen in de productiehallen overal schermen waarop data en tekeningen digitaal beschikbaar zijn. “Vooral de jonge gasten snappen dat. De ouderen zijn gewend aan papieren tekeningen, toch stappen we in het derde kwartaal dit jaar volledig over op digitale middelen”, legt hij uit. Om te zorgen dat iedereen meegaat, zorgt de BOZ Group voor opleiding en ontwikkeling. “We investeren op het moment dat er een nieuwe machine of nieuw middel binnenkomt uiteraard ook in opleidingen. De marktwaarde van onze mensen gaat zo omhoog, en dat is belangrijk, zeker in deze tijd.”

Aandacht voor privé-werkbalans

Groeien gaat niet alleen door te automatiseren of te robotiseren. Bij de BOZ Group staat de mens daarom centraal, benadrukt Corné, die uitlegt dat de balans tussen werk en privé steeds belangrijker wordt: “Vroeger was het de werk-privé-balans, tegenwoordig is het meer privé-werk-balans. Waar vroeger fulltime de norm was, willen nu jongere medewerkers eerder 32 of 24 uur werken. Daar kun je je tegen verzetten, maar ik zie het als een gegeven waar we mee moeten omgaan. Het vergt wat meer planning, maar daar hebben we onze systemen voor.” 

Een volwaardige HR-afdeling richt zich inmiddels op de ontwikkeling en tevredenheid van medewerkers. “Met een manager die beleid opstelt en gesprekken aangaat met medewerkers, waar mensen ook kunnen binnenlopen om hun verhaal kwijt te kunnen.” 

Flexibiliteit 

Ook flexibiliteit is belangrijk. Ook van de werkgever. Dat merkte Corné in coronatijd. “We wilden het aantal mensen op een vierkante meter beperken. Dus we zeiden, we gaan de aankomst- en vertrektijden wat meer uit elkaar trekken.” Toen de situatie weer normaliseerde, wilde hij weer terug naar het oude rooster. “Maar heel veel mensen vonden het toch wel fijn die flexibiliteit. Ook ik moet daarin mee. Dus ik heb gezegd, dit is eigenlijk het nieuwe normaal. Het maakt dat je het werk ook beter kunt organiseren met de thuissituatie. Zo zijn we er allemaal beter mee.”

Bedrijfscultuur

Bij een nieuwe generatie werknemers en nieuwe werkwijzen hoort ook een andere bedrijfscultuur. Corné ziet het belang van de transformatie van de traditionele leidinggevende naar een meer coachende rol binnen de organisatie. “De afgelopen jaren zijn we heel erg bezig geweest om managers en meewerkende voormannen te trainen om de volgende fase in te gaan en echt dat gesprek aan te gaan,” zegt hij. Dit proces is niet eenvoudig. “Het is een spanningsveld. Op het ene moment ben je collega, op het andere moment manager.”

Het grootste struikelblok blijkt vaak te liggen in de persoonlijke gesprekken. “Als het over de inhoud gaat, lukt dat prima. Een goede voorman van de lasserij kan prima vertellen hoe die las eruit moet zien. Maar als het over jou als persoon gaat, dan komt er een soort error. Daar moet je andere skills voor hebben,” legt Corné uit. Vandaar dat voor sommige leidinggevende posities ook managers afkomstig uit andere branches worden aangesteld. “Die geven een fris inzicht en brengen nieuwe vaardigheden mee.” 

Jaren van robotisering 

Robotisering is bij BOZ Group al lange tijd een aandachtspunt. “Veranderen zit in het DNA van ons bedrijf. De passie voor machines en investeringen is gestart bij mijn vader. Die had als een van de eersten ponsmachines en zelfs in 1996 al een robot achter een kantbank staan. Doordat medewerkers dat van ons gewend zijn, is er relatief weinig weerstand, wat je bij veranderingen altijd ziet.” 

Automatisering en robotisering is nodig om in te spelen op de arbeidsmarktkrapte, maar niet alleen dat. Door hierin voorop te lopen heeft het bedrijf een voorsprong in efficiëntie en kwaliteit. “Dat is belangrijk omdat we klanten hebben die gedurende het jaar dezelfde items bestellen, de ene week twintig, een maand later een paar honderd. Die items moeten allemaal aan exact dezelfde specificaties voldoen. Dat is ons unique selling point,” zegt Corné.

Aantrekkelijkheid 

Het vinden van nieuwe mensen is voor elk bedrijf een uitdaging, maar voor bedrijven in de metaal misschien wel meer. “Het imago van de branche was gewoon niet sexy genoeg. Ik heb wel het gevoel dat mensen in de gaten hebben dat met je handen werken, niet meer heel vies is en dat je daar een goede cent mee kunt verdienen. Dat heeft de afgelopen periode wel uitgewezen.”

De aantrekkelijkheid van BOZ Group voor nieuwe medewerkers wordt mede bepaald door de manier waarop het metaalbedrijf met haar huidige medewerkers omgaat, weet Corné. “Ook als mensen weggaan, zijn ze nog steeds ambassadeurs van je bedrijf. Dus dat betekent respectvol met elkaar omgaan,” legt Corné uit. “Ook als het een keer niet werkt. Er zijn ook mensen bij die denken dat het gras bij de buren groener is, een uitstapje maken en toch heel snel weer terugkomen. Dat zijn eigenlijk altijd de beste ambassadeurs. ” 

Corné erkent ook de veranderingen in de arbeidsmarkt en de toegenomen mobiliteit van werknemers. “Longtime of lifetime employment was vroeger een dingetje. Nu is er toch vaker sprake van jobhopping,” zegt hij. Daarom heeft BOZ Group een recruiter in huis gehaald om de juiste mensen aan te trekken en een goede match te vinden.

Advies aan andere bedrijven

Wat zou Corné andere bedrijven die met robotisering en automatisering bezig zijn, adviseren? “Het belangrijkste is om je mensen erbij te betrekken, ook bij het selectieproces van zo’n nieuwe robot. Neem je mensen goed mee, instrueer ze goed, bied een cursus aan. En op het moment dat mensen zien dat het ook iets brengt, worden ze steeds enthousiaster.” Eigenlijk komt het hier op neer, zo besluit hij met volle overtuiging: “Bezig zijn vooruitgang, met mensen, het ontwikkelen: ik denk dat dat meer dan ooit op de radar moet staan.”

Bron: NL werkt aan werk