Eigen Technologische Industrie: "Als hadden komt, is hebben te laat"
Vorige week debatteerde de Tweede Kamer over het behoud van de maakindustrie in Nederland. Ik zat er vol verwachting naar te kijken. De directe aanleiding was het sluiten van een kartonfabriek vanwege de hoge energieprijzen, maar het gaat natuurlijk om alle energie intensieve bedrijven die last hebben van hoge energieprijzen en -belastingen in Nederland. Daar kan en moet iets aan gebeuren, te beginnen bij het teruginvesteren van Europese CO2-heffing in de eigen technologische industrie.
Blog door Robert van Beek, belangenbehartiger energie en klimaat bij FME
De meeste Kamerleden zijn het er inmiddels over eens dat er geen gelijk speelveld met andere landen is, maar dat is wel een beetje laat. Nederland schafte de indirecte kostencompensatie regeling (IKC) voor duurzame elektriciteit af. Ook verhoogde de overheid de Energiebelasting op gas voor schijf 3 met 133% en schijf 4 met 152%. En het had niet veel gescheeld of de overheid had de vrijstelling van energiebelasting voor de mineralogische en metallurgische industrie in 2025 ook afgeschaft.
Netcongestie
De SP, NSC, Groenlinks/PvdA en VVD vroegen zich tijdens het debat af hoe het verder moet met de zogenoemde cluster 6 bedrijven. Deze middelgrote energie intensieve bedrijven moeten groeien om te concurreren, maar zitten vaak verder weg van de energie infrastructuur. Vanwege netcongestie zijn netbeheerders pas over vele jaren in staat hen te voorzien van een zwaardere aansluiting en toegang tot duurzame elektriciteit.
Kansloos
Nederland wil graag als eerste land af van de fossiele subsidies, maar merkt vanuit de praktijk dat bedrijven dan wel om kunnen vallen. Zeker als Nederland dit beleid wel uitvoert en andere landen niet. De Tweede Kamerleden hadden wel een oplossing: als alle andere landen hun fossiele subsidies af zouden schaffen, ontstaat er een gelijk speelveld. Ik dacht even dat ik niet naar een serieus debat zat te kijken. De andere landen gaan gewoon hun fossiele subsidies afschaffen en dan hoeft Nederland de industrie niet te steunen? Dat geld houden we in de zak en kunnen we zo besteden aan de nieuwe agenda van het nieuwe kabinet? Is dat het beleid dat banen en de technologische industrie aan ons land moet binden? Tja … ik heb maar enkele simpele vragen: waarom zouden andere landen dat doen? Hoe snel zouden al die andere landen dat kunnen uitvoeren? Ik kan maar tot één conclusie komen: kansloos.
"De eerste landen die succesvol verduurzamen maken kans op groei en nieuwe markten voor hun technologische industrie"
Nederland bevindt zich in een keiharde hardloopwedstrijd met andere landen. Het als een soort single-first-mover afschaffen van subsidies gaat niet werken als andere landen niet volgen. Landen waarvan de industrie als eerste met succes kan verduurzamen, zullen overleven en zij maken kans op groei en nieuwe markten. Die wedstrijd winnen we niet door naar elkaar te wijzen. Daar is hard werken, investeren en samenwerking tussen overheid, bedrijven en netbeheerders voor nodig.
ETS-heffing terug investeren
"Als hadden komt, is hebben te laat," zei mijn moeder altijd en ze had gelijk. Laten we voorkomen dat we over 10 jaar constateren dat we in deze cruciale wedstrijd niet een medaille hebben gewonnen omdat we de wedstrijd niet uit konden lopen. Een eerste stap voor een nieuw kabinet is de € 1,4 miljard die Nederland uit Brussel ontvangt uit de CO2-belastingen (ETS-gelden) aan te wenden voor verduurzaming van de technologische industrie. De indirecte kostencompensatieregeling zou daaruit betaald kunnen worden. Ik wens ons een succesvolle wedstrijd.