Leer van het buitenland

Tijdens het event brak Constantijn van Oranje een lans voor het gebruik van de intelligente technologie die al beschikbaar is. Hij helpt als speciaal gezant voor TechLeap.NL bij het opbouwen van een ecosysteem voor technologiebedrijven in Nederland. Hij spoorde ondernemers aan een kijkje te gaan nemen in China en Silicon Valley, waar digitalisering zich in een razend tempo voltrekt.

"Europa moet af van de gezapigheid, de eindeloze overlegstructuren waarin iedereen moet meepraten."

Dichter bij huis heeft Londen, dat in 2000 nog achterliep op innovatievlak, na San Francisco het best functionerende ecosysteem voor de technologiesector. De Britse overheid heeft stevig ingezet op innovatie en technologie. Zo organiseerde voormalig premier David Cameron maandelijks een tech-ontbijt en is er veel in de sector geïnvesteerd. Ook Estland, 30 jaar geleden nog een communistische staat, boekt snel vooruitgang sinds de overheid bepaald heeft dat technologie en ondernemerschap belangrijk zijn. “Beleid kan in relatief korte tijd tot een versnelling leiden”, aldus Constantijn van Oranje. “Daar is leiderschap voor nodig. Overheden moeten het bedrijfsleven faciliteren om de circulaire dynamiek in de economie te laten ontstaan.”

Niet in slaap laten sussen

Nederland staat op plaats vijf in de Global Innovation Index, maar moet zich volgens Constantijn van Oranje niet in slaap laten sussen en meer investeren in de toekomst. “Onze basisinfrastructuur is goed en we hebben grote bedrijven, maar we zijn niet sterk in het converteren van kennis naar technologie. We denken vaak overal koploper in te zijn, maar ons onderwijscurriculum is niet meer toekomstgericht. En waar zijn de onderzoekteams en bedrijven waar de hele wereld naar kijkt?”

Kennis omzetten in toepassingen

Start-ups met groeiambities kunnen het best naar Amerika gaan, waar een hoge concentratie is van talent, kapitaal en techniek. Nederland lijkt volgens Constantijn van Oranje een beetje wars van ‘groeien’: “Als start-up ben je een soort Robin Hood, maar als je groeit, word je de Sherrif van Nottingham: een graaier. We vinden het niet cool om met research geld te verdienen. Onze jongeren zijn ondernemend, maar groeien niet door. Deze discontinuïteit zou eruit moeten, ook bij ondernemers zelf. Nederland heeft weinig aan kennis als die niet wordt omgezet in toepassingen, waardoor ook banen ontstaan.”

Radicaal anders

Europa moet af van de gezapigheid, de eindeloze overlegstructuren waarin iedereen moet meepraten. “In dat soort Europese samenwerking geloof ik niet meer”, zei Constantijn. “Snelheid is in technologische ontwikkeling superbelangrijk. Europa kent een goede samenwerking op standaarden en normen, maar we moeten stoppen met álles te willen organiseren. Handelslanden die verder willen komen, moeten radicaal anders tegen de buitenwereld gaan aankijken. Duitsland doet dit goed; het zet volop in op groene waterstof als toekomstige brandstof voor de transportsector. Duitsland is zelf niet geschikt voor de grootschalige productie van groene waterstof, maar investeert nu al in de supply chain in de landen waar die productie wél kan plaatsvinden. Je moet niet alles in eigen land willen doen, als je maar gebruik maakt van de kennis die je hebt.”

Fix education!

Nog een stevig advies van Constantijn van Oranje aan het volgende kabinet: "Fix education! We hebben het lerarentekort en de schoolinfrastructuur veel te lang niet aangepakt, waardoor onze toekomstige generaties steeds verder achterop dreigen te lopen. Goed opgeleide mensen zijn de kracht van Nederland, dus focus daarop.”

Meer investeren

“We hebben gekwalificeerde mensen nodig die openstaan voor samenwerking binnen de waardeketen”, beaamt Freek Marks, head of Digital Industries bij Siemens. “Technologie kan slechts ondersteunen bij het oplossen van maatschappelijke uitdagingen.” Marks adviseert bedrijven zich te verdiepen in intelligentie technologie en deze in de juiste volgorde te implementeren. “AI en deep learning zijn essentieel om tot een zelflerende fabriek te komen. Maar een AI-module komt niet kant-en-klaar uit een doosje gekropen; je moet ze iets leren. Daartoe moet je data kunnen verzamelen. Dit lukt alleen als je standaardisatie, connectiviteit, integratie en communicatie al op orde hebt. Bedrijven zijn nog té veel bezig met kapitaliseren op de korte termijn en te weinig met investeren op de lange termijn. Vanzelfsprekend moet er een goede balans zijn tussen innoveren enerzijds en geld verdienen anderzijds. Maar als je niet investeert, kom je niet verder. Om de risico’s te beperken, kun je klein beginnen.”

Blijven innoveren

Jelmer Alberts: “We moeten in Nederland veel meer investeren in R&D, onder meer in datatechnologieën en AI. Dat moet een speerpunt worden voor het komende kabinet, naast een grondige verbouwing van ons onderwijs. Wie niet in voldoende mate blijft innoveren, verliest concurrentiekracht en wordt ingehaald door andere landen. Vandaag de dag kan ieder bedrijf aan de andere kant van de wereld een directe concurrent zijn van een bedrijf in Nederland. Nokia was jarenlang de onbetwiste marktleider op het gebied van mobiele technologie en is in krap 10 jaar tijd van de markt verdwenen omdat het onvoldoende investeerde in innovatiekracht. Dat kan je als land óók overkomen.”

Digitale transformatie

“De gemiddelde fabriek genereert terabytes aan data”, aldus Daniël Kusch, lid van de raad van bestuur van Siemens Nederland tijdens het event. “AI helpt bij de data-analyse en herkent zelfstandig patronen. Dit levert inzichten op om tot procesverbetering te komen. In moderne fabrieken worden processen real time geoptimaliseerd, wat tot een lager energieverbruik en een constant hoge productkwaliteit leidt. Zo kunnen waterschappen in tijden van klimaatverandering hun waterbeheer optimaliseren en kon BioNTech/Pfizer de productie van haar coronavaccin versneld opschalen."

Digital Twin van de raceauto van Max Verstappen

Daniël Kusch: "Er is ook een Digital Twin van de raceauto van Max Verstappen. Hierin wordt allerlei data verzameld, geïnterpreteerd en vertaald naar designverbeteringen. Aanpassingen worden eerst in de Digital Twin getest en pas daarna fysiek gerealiseerd. Er is een voortdurende wisselwerking tussen de fysieke en digitale wereld. Met AI wordt de raceauto continu verbeterd. Op dezelfde manier kunnen bedrijven hun downtime en productiefouten verlagen, onderhoud voorspellen en energieverbruik monitoren en optimaliseren. Ze kunnen betere beslissingen nemen en soepel blijven inspelen op veranderingen. Het omzetten van big data in smart data helpt de efficiency en betrouwbaarheid van processen verder op te schroeven.” Met zogenaamde Digital Twins geeft Siemens de hele product life cycle een boost.

Platform AI for Industry

Het FME-platform ‘AI for Industry’ heeft als doel de toepassing van Artificial Intelligence (AI) binnen de Nederlandse industrie te versnellen. Inmiddels zijn ruim 80 bedrijven aangesloten. “Niet data verzamelen creëert meerwaarde, maar wel het omzetten van data in stuurinformatie met behulp van slimme algoritmen”, aldus Jelmer Alberts, MT-lid van FME. “Daar willen wij Nederlandse bedrijven klaar voor maken. Onze rol is het faciliteren van verbinding en kennisuitwisseling. Via workshops en conferenties brengen we ondernemers met elkaar in contact en bouwen we een ecosysteem van bedrijven die elkaar helpen.”