Het verborgen potentieel van data naar boven halen
Of het nou gaat om een treinwissel, een energiecentrale of een waterkrachtcentrale; door slim om te gaan met data, haal je veel meer uit bestaande installaties. FME-lidbedrijf AMELA Process Optimization laat zien dat er veel milieuwinst te behalen valt door kennis op het gebied van datawetenschappen en engineering te combineren.
AMELA is een bedrijf dat gespecialiseerd is in software om processen te optimaliseren. "Wat je vaak ziet is dat mensen óf met kennis van datawetenschappen van school komen, óf met engineering kennis," zo legt Dr. Sowande Boksteen, directeur en oprichter van AMELA Proces Optimization uit. "Maar juist in die combinatie ligt grote waarde. Onze missie is om met data het verborgen potentieel van bestaande en te bouwen installaties naar boven te halen. Wij benaderen de duurzaamheidswens vanuit overvloed."
Met een oorsprong in het optimaliseren van grote energiecentrales, werkte het bedrijf de afgelopen jaren aan een groot aantal processen. Maar daar komen steeds vaker klussen bij op het gebied van slim onderhoud en duurzame energieprojecten.
Waterkrachtcentrale in Nederland
Nederland heeft veel water, maar de hoogteverschillen zijn klein. Daarom is lange tijd gedacht dat Nederland ongeschikt is voor waterkrachtcentrales. Toch is AMELA de samenwerking aangegaan met Kolkkracht, een startende onderneming die kleine (ultra) laag verval installaties maakt die uit langzaam stromend water toch kosten-efficiënt elektriciteit kunnen opwekken. Bijkomend voordeel is bovendien dat deze installaties visvriendelijk zijn.
"Je kunt een signaal verwerken als een '1' of een '0'. Maar je kunt ook een trucje toepassen waardoor je informatie krijgt over metaalmoeheid"
Het betreffen kleine installaties van ongeveer 10 kW die Kolkkracht in stuwen, sluizen en dammen kan inbouwen. Boksteen: "Er is data beschikbaar van hele grote centrales, en van proefopstellingen. Maar over toepassingen in Nederland met weinig hoogteverschil is weinig bekend. Toch wil je werkende prototypes maken voor deze unieke gevallen. Nederland kent heel veel stuwen en sluizen waar waterkracht op termijn een mogelijkheid is om energie op te wekken. Door precies de optimale dimensionering en vorm van jouw centrale te kiezen, ga je optimaal om met materiaal. Zo doen wij virtual prototyping om met de vooraf beschikbare data, zo veel mogelijk rendement uit een kleinschalige waterkrachtcentrale te halen."
Spoorwissel
Een ander voorbeeld is een spoorwissel. "Daar zitten sensoren op die een signaal doorgeven over of er een trein langs is gereden. Je kunt dat signaal verwerken als een '1' of een '0', er komt een trein langs, of niet. Maar je kunt ook een trucje toepassen waardoor deze data een indicatie vormt voor mechanische vermoeiing," zo legt Boksteen uit. "Door profielen en uitschieters in het spanningsverloop afkomstig van de sensoren te combineren met onze kennis op het gebied van staal en elektrotechniek, kunnen wij voorspellen wanneer een bepaalde wissel onderhoud nodig heeft. Daarmee kun je gericht onderhoud plegen, en dat spaart uiteindelijk ook energie en materialen. Een monteur rijdt niet voor niets, en vervangt alleen de noodzakelijke onderdelen. "
Energiecentrale
Boksteen besluit met een voorbeeld waar hij bij ook bij betrokken was: "Wij waren betrokken bij het optimaliseren van een grote gasgestookte energiecentrale nabij Lelystad. Door nauwkeurig in de tijd te monitoren hoe deze presteert, zagen wij op een zeker moment een verandering in de prestaties. Weken later ging de turbine open voor reparatie, maar voor de tijd hadden wij al aangegeven welk schoepenrad op welke plaats beschadigt zou zijn. Bovendien konden we met de data aantonen dat dit gebeurd was binnen de garantieperiode van het onderdeel. Daardoor draaide de installatie daarna efficiënter, én het leverde nog een financieel voordeel op voor de klant."