Interview met Ivo Aarninkhof, FME-bestuurslid

Na jaren in de wereld van de consumentenelektronica te hebben gewerkt, leerde Aarninkhof via de divisie radiologie bij Philips en later als ondernemer de zorg kennen. Dit begon in 2006. “Uit technologisch oogpunt een bijzonder interessante wereld”, zegt hij. “Ik merkte dat de zorg er in vergelijking met de consumentenmarkt nog behoorlijk terughoudend was. Inmiddels ben ik zeventien jaren actief in Healthcare, en ook nu nog zie ik heel veel mogelijkheden voor de zorg om vanuit een duidelijke visie verbeterstappen te zetten. Die zijn ook hard nodig, gelet op de problemen in de zorg. Er zijn te weinig professionals om de continuïteit van zorg te kunnen blijven waarborgen. En er is te weinig vertrouwen in die professionals, waardoor controleprocessen heel bepalend zijn geworden. Het is zaak dat vertrouwen terug te brengen in de zorg, en de innovatieve mogelijkheden die er zijn ten volle te benutten.”

“De hele zorgketen gaat vanuit de patiënt gedomineerd worden. Deze patiënt bepaalt in de toekomst hoe het zorgproces eruit gaat zien.”

Wat dit laatste betreft heeft de zorg wel een probleem, stelt Aarninkhof. “Het budget voor innovatie is in de zorg slechts één procent of zelfs nog minder. In andere markten is dit vaak zes procent of hoger. Die ene procent is echt veel te weinig. Om de digitale innovatie die de zorg nodig heeft te laten slagen, is beslist meer nodig.”

Is het reëel om te verwachten dat dit budget zal worden verruimd? “Je hoort wel zeggen dat dit niet zal gebeuren”, zegt Aarninkhof, “maar ik denk dat het moet en kan. Als je een bedrijf goed leidt, creëer je ruimte voor innovatie. En FME kan daar een helpende hand in bieden. Sterker, de kennis die wij in huis hebben over zorgtechnologie, geeft ons de verplichting hierin een leidende rol te nemen.”

Zorgrevolutie

Hij verwacht een zorgrevolutie. “Het is simpelweg niet houdbaar om op de huidige voet door te gaan”, zegt hij. “De technologische vooruitgang is gigantisch. Denk aan de Wet van Moore: het aantal transistors in een geïntegreerde schakeling verdubbelt elke twee jaar. Professor Bram Nauta van Universiteit Twente stelt dat die wet nog dertig jaar geldig is. Dit betekent dat het chipdesign een enorme impact gaat hebben op de zorg. Denk maar aan biosensoren, lab on a chip, AI, cloud toepassingen of wearables. De hele zorgketen gaat vanuit de patiënt gedomineerd worden. Deze patiënt bepaalt in de toekomst hoe het zorgproces eruit gaat zien.”

De ontwikkelingen in chiptechnologie maken het mogelijk om tot globale oplossingen te komen, stelt Aarninkhof. “We moeten niet klein blijven denken, want er zullen wereldwijde oplossingen komen voor preventie, care en cure. De chip gaat voor net zo’n revolutie zorgen als eerder vaccinatie en schoon drinkwater. Om één voorbeeld te noemen: toepassing van de combinatie van infrarood techniek en AI om tumoren bij borstkanker op te sporen. Nu nog in ontwikkeling, maar stel je eens voor wat dit alleen al gaat betekenen in landen, waar mammografie niet voorhanden is.”

“Die ene procent is echt veel te weinig. Om de digitale innovatie die de zorg nodig heeft te laten slagen, is beslist meer nodig.”

Nogmaals, stelt Aarninkhof, ontwikkelingen vergen een investering en een budget daarvoor van één procent of minder is niet genoeg. “Maar die investering zal ook tot een kostenvoordeel gaan leiden”, zegt hij. “De industrie is in twintig jaar bijna twee keer productiever geworden dan de zorg. Zulke productiviteitsstappen moeten ook in de zorg gerealiseerd worden. Door processen effectiever te maken, door vertrouwen terug te geven aan de zorgprofessionals, door gebruik te maken van technologie, maar bovenal doordat de patiënt gaat bepalen hoe de zorg eruit gaat zien in de toekomst.”

Langetermijnvisie

Twee dingen zijn hierbij essentieel, stelt Aarninkhof. Het eerste is dat de investering in innovatie in de zorg vraagt om een breed gedragen langetermijnstrategie. “Dan heb ik het over twintig jaar”, zegt hij. Het tweede is dat er gestuurd moet worden op kwaliteit. “Als je de kwaliteit verbetert, gaat de productiviteit ook omhoog.”

Hij zegt alle begrip te hebben voor het feit dat innovatie in de zorg lastig is vanwege de sturing vanuit de politiek en de zorgverzekeraars. “Juist daarom is het zo belangrijk er een langetermijnvisie te ontwikkelen en te luisteren naar de partijen die nu al weten wat er in de komende twintig jaar gaat gebeuren”, zegt hij. “De schaalgrootte van die innovaties zal nog veel groter zijn dan we ons nu al realiseren. Met de pijplijn van mogelijkheden die eraan komen, zullen de zorgkosten sterk gereduceerd worden en zal de kwaliteit voor de patiënt sterk verbeteren. Maar er is wel een competentiebasis nodig om dit te realiseren. Bij de presentatie van het Gupta rapport Uitweg uit de schaarste vorig jaar, over de noodzaak en belofte van medische technologie in het aanpakken van de personeelstekorten in de zorg, hebben we gezien dat het ministerie van VWS hiervoor duidelijk naar ons kijkt. Dat geeft ons een morele plicht, zoals ik al stelde, om onze kennis en expertise beschikbaar te stellen. Maar er ligt ook een verantwoordelijkheid bij de beleidmakers om die langetermijnvisie te ontwikkelen. Gelukkig zie ik nu politiek leiders opstaan die dit begrijpen.”