Blog door Marcel van Haren, Programmamanager Landbouw, Water, Voedsel

Natuurlijk, de overheid is óók aan zet om de kaders duidelijk neer te zetten, maar ik zeg bewust ‘óók’, want dit soort complexe problemen los je alleen maar samen op. En ja, de agrarische sector heeft een flink aandeel in de stikstof uitstoot, maar hebben we niet allemaal hieraan bijgedragen onder de leus ‘Nooit meer honger’ van minister Sicco Mansholt net na de Tweede Wereldoorlog?

Complexe problemen kennen zelden één oplossing, en een probleem als stikstof vraagt dus om een integrale aanpak. Het zal aankomen op het optellen van een veelheid van deeloplossingen, die samen zorgen voor een geaccepteerde totaaloplossing. Laten we ons bewust blijven dat de overheid ook ieder van ons betreft, burgers, boeren, industrie, etc. Voelt in eerste instantie best oncomfortabel, niet die andere de schuld kunnen geven, maar zelf ook aan zet zijn. Maar een probleem als stikstof is een veelkoppig monster en dat kan alleen samen aangepakt worden.

Nieuwe betrouwbare stalsystemen

De technologiesector is al jaren geleden aan de slag gegaan om oplossingen voor stikstof en andere emissies te bedenken en bouwen. Boeren werken al heel lang aan een emissiearmere bedrijfsvoering en overheden leggen terecht de lat steeds hoger. En er zijn zeker ook fouten gemaakt, waarvan we hebben geleerd en de aanpak hebben verbeterd. Boeren verbeteren constant hun werkwijze, binnen de financiële en maatschappelijke grenzen die voor hen mogelijk zijn. De wetenschap is ondertussen ook verder en draagt op haar manier bij met nieuwe inzichten, werkwijzen en perspectieven. De technologiesector heeft flink doorgewerkt naar nieuwe, betrouwbare stalsystemen die de emissies van onder andere stikstof flink reduceren.

Het zou daarom erg jammer zijn om al dit werk als kind met het badwater weg te gooien. We zijn samen zover gekomen, waaronder met initiatieven als de Taskforce Toekomstbestendige Stallen in Brabant. In de taskforce is een mentaliteit van samen de schouders eronder ontstaan, boeren, overheden, industrie en kennisinstellingen werken constructief samen en hebben al concrete oplossingen beschikbaar. De taskforce verdient een opschaling naar landelijk niveau, dat is de afgelopen vier jaar wel duidelijk geworden, daarom pleit FME onder andere hiervoor in onze brief voor de LNV begrotingsbehandeling.

Stilstand is achteruitgang

Door alle onzekerheden met betrekking tot de toekomst van veel boeren in de veehouderij, stellen zij begrijpelijk hun investeringen uit, waardoor er vrijwel niets gebeurt. Jammer, want stilstand is achteruitgang, en dit met de wetenschap dat er al veel technische en andere oplossingen voorhanden zijn. Het is een gemiste kans om dat niet te stimuleren, waardoor we nu al direct resultaat zien met minder stikstof emissies. Nederland kan dan weer van het slot af, de broodnodige huizen bouwen en tegelijk jarenlange lastige saneringsprocedures voorkomen. En daarmee is het niet af, samen blijven we zoeken naar hoe het nog beter kan. De wereld kijkt naar Nederland als voorbeeld voor voedselproductie, ook dat is een positie om te verdedigen. Primaire sector, voedselindustrie en technologiesector gaan hier hand in hand, verzwak je de één blijft dat niet zonder gevolgen voor de anderen.