Blog door Ron Peters, belangenbehartiger industriebeleid

Toen het bedrijf Vaillant een nieuwe en complete productkaart op categorie 1 niveau aanbood aan de NMD werd duidelijk dat de milieu-impact een factor 11 hoger lag. De oude categorie 3 data waren daarmee onhoudbaar geworden. Elektronica en koudemiddel waren niet meegenomen en het gewicht van de materialen was te laag. Deze oude productkaart was dus een grote onderschatting van de milieudruk en niet meer representatief voor wat er in de markt gebruikelijk is. Daarom heeft de stichting NMD de generieke productkaart voor merk ongebonden warmtepompen (categorie 3) aangepast.

Tijdelijke maatregel

Omdat de warmtepomp een veel grotere impact blijkt te hebben dan tot nu toe werd berekend, ontstaat het probleem dat de optelsom van alle materialen en installaties niet meer past binnen de grenswaarde van de materiaalprestatie van een gebouw. De MPG-score van een woning bedraagt bijvoorbeeld 0,8 euro/m2/jaar. Deze wettelijke grenswaarde kan de overheid niet eenvoudig aanpassen, maar had achteraf gezien wellicht hoger moeten zijn. Dit probleem moeten de sector en de overheid nog gaan oplossen. Om te voorkomen dat installateurs een warmtepomp op basis van de nieuwe data niet mogen toepassen in een woning of ander gebouw, wordt een tijdelijke verrekenfactor toegepast. 

Dit is een tijdelijke maatregel die zal gelden tot 1 mei 2023. Op deze wijze kan er onderzoek worden gedaan naar de effecten van de actualisaties en kan er gezocht worden naar een concrete oplossing.

Witte vlekken

FME en Techniek Nederland werken al langer samen in het zogenoemde 'witte vlekken' project. In dit project bekijken we of de materialisatie van installaties in een gebouw wel volledig en juist wordt meegenomen om te beschikken over complete en juiste data om situaties zoals deze in de toekomst te voorkomen. Tevens is het een stimulans voor bedrijven om meer productkaarten in de NMD aan te bieden.

Is zo’n warmtepomp dan slecht? Het antwoord hierop is vrij simpel: nee. De aangepaste productkaart warmtepomp kijkt alleen naar de milieubelasting van het materiaal waar de pomp van gemaakt is en zegt niets over de (energie)prestatie van de pomp tijdens de gehele gebruiksfase. Die is gewoon positief, immers een warmtepomp kan draaien op groene stroom en draagt bij aan de klimaatdoelen.

Materiaal- en energieprestatie

Daarom pleit FME er al enige tijd voor om gebouwen en gebouwinstallaties integraal te beoordelen met een combinatie van de materiaalprestatie en de energieprestatie gedurende de hele levensduur. Hieruit zal blijken dat het gebruik van een warmtepomp dan nog steeds een verstandige en verantwoorde keuze is.

Uiteraard ontslaat een dergelijke integrale afweging de producent en importeur er niet van te blijven innoveren om de milieuprestatie verder te verbeteren. Volgens mij laat deze case van de oude milieudata zien dat het beschikken over goede en complete informatie belangrijk is. Voor nu is dit misschien een vervelende situatie waardoor er een tijdelijke oplossing gecreëerd moest worden, maar voor de langere termijn denk ik dat dit voor de industrie een goede ontwikkeling zal zijn.