Blog door Theo Henrar (voorzitter FME) en Maarten van den Heuvel (voorzitter Energy Storage NL)

Het zou zomaar werkelijkheid kunnen worden, want ons energiesysteem staat onder enorme druk. Dit heet ‘netcongestie’; ons elektriciteitsnetwerk is veel te klein om alle energie te verwerken. Bedrijven en huishoudens doen er alles aan om van het gas af te gaan en over te schakelen op elektriciteit, het liefst opgewekt uit wind en zon; groene energie dus. Dit is cruciaal voor het behalen van onze klimaatdoelen. Maar de hoeveelheid extra opgewekte zonne- en windenergie kunnen we helemaal niet kwijt op ons elektriciteitsnet!

Gevaar

Inmiddels kleurt bijna de helft van Nederland rood op de zogenoemde netcongestiekaart. In die gebieden is geen ruimte meer voor aansluitingen door netbeheerders. De meest recente toevoeging op deze kaart is de rode status van de provincie Utrecht, waardoor hier geen nieuwe wind- en zonneparken meer kunnen worden aangesloten. Daardoor brengt netcongestie niet alleen risico’s van stroomuitval met zich mee, maar heeft deze ook consequenties voor de energietransitie én is het een bedreiging voor onze economie en welvaart. Grote steden in Nederland, zoals Nijmegen, Leeuwarden, Zaanstad en Amsterdam kunnen nu al geen nieuwe bedrijven meer aansluiten. Ons vestigingsklimaat is in gevaar!

Supermarkt

Niet verzwaring van het elektriciteitsnet is de oplossing op korte termijn, dit gaat 10 jaar duren, die tijd hebben we eenvoudigweg niet. Het sleutelwoord is: energieopslag. Dit is dé uitkomst om vaart te houden in de verduurzaming en tegelijkertijd een betrouwbare energielevering te garanderen.

"Inmiddels kleurt bijna de helft van Nederland rood op de zogenoemde netcongestiekaart. In die gebieden is geen ruimte meer voor aansluitingen door netbeheerders."

Zie het elektriciteitsnet als een supermarkt in kersttijd. Als de cranberry’s op zijn, is er altijd nog een medewerker die de lekkernij uit het magazijn kan halen. Dus als we, bijvoorbeeld, batterijen plaatsen in het energiesysteem en deze overdag laten vollopen op de momenten dat er veel zon en wind is en ’s avonds weer inzetten wanneer we massaal thuis zijn, wordt het mogelijk om de piekbelasting op te vangen en file op het netwerk te voorkomen.

Wake-up!

Maar energieopslag is nog altijd een ondergeschoven kind in politiek Den Haag. Partijen die met energieopslag willen werken lopen tegen bottlenecks in wet- en regelgeving aan. Onredelijke transportkosten bij grote energieopslagprojecten, het ontbreken van subsidie voor de ‘onrendabele top’ en hoge belastingtarieven voor batterijen, maken het onaantrekkelijk om te investeren in energieopslagtechnologie.

"Maar de hoeveelheid extra opgewekte zonne- en windenergie kunnen we helemaal niet kwijt op ons elektriciteitsnet!"

Den Haag, kom in actie! Want als we niet overgaan op het grootschalig opslaan van energie, zal een substantieel deel van duurzaam opgewekte energie verloren gaan. De kosten hiervan zullen oplopen in de honderden miljoenen. Nog los van de extra CO2-uitstoot die er door ontstaat.

De teruglopende gasvoorraden en bijbehorende prijsexplosies van gas en elektriciteit zijn een wake-up call voor ons noodlijdende energiesysteem. Als we ‘schoon’ willen combineren met ‘betrouwbaar’, is het tijd om vol in te zetten op energieopslag.