Zelfs over de schroeven en moeren is nagedacht in het circulaire ontwerp
“Wil je invulling geven aan de circulaire economie dan moet je niet alleen anders over producten nadenken, maar over de hele organisatie”, zegt Frico Nederland-directeur Xander van Bree. “Als je echt wilt bijdragen aan een circulaire maatschappij kan dat alleen als je processen toetst, kwaliteit nastreeft én beseft dat iedere installatie, ieder apparaat en ieder product een levenseinde kent. Bij het ontwerp moet daar rekening mee worden gehouden.”
DfD (Design for Disassembly) is een andere insteek bij het ontwerpen van klimaatinstallaties. Van Bree: “Het is producten ontwikkelen vanuit het perspectief van een lange toekomst en brede horizon. Een manier van ontwerpen die bovendien invloed heeft op de hele organisatie.
“Langzaam schuiven we op naar een bedrijf dat niet alleen gedreven wordt door financiële winst, maar haar winstpercentages ook wil uitdrukken in milieuwinst."
Ontwerpprincipes
Van Bree legt uit hoe hij betrokken raakte bij dit proces. “Als bestuurslid van de VLA (Vereniging Leveranciers Luchttechnische Apparaten) droeg ik bij aan de werkgroep DfD van het programma Nederland Circulair! Doel van de werkgroep was om ontwerpprincipes te ontwikkelen waardoor klimaatinstallaties eenvoudiger te demonteren zijn. Dat was voor mij dé trigger om tot actie over te gaan. De richtlijnen boden houvast, ik wilde zelf aan de slag gaan en hier met Frico invulling aan geven. De organisatie steunde me daarin.”
Bij de productie streefde Frico al naar duurzaamheid; MVO, CO2-neutraal en circulair zijn ingebed in de organisatie. “Langzaam schuiven we op naar een bedrijf dat niet alleen gedreven wordt door financiële winst, maar haar winstpercentages ook wil uitdrukken in milieuwinst. Vier jaar geleden is deze koers bepaald. In die tijd zagen we ook de vraag uit de markt veranderen. Dat was een extra stok achter de deur om onze producten nader te beschouwen.”
"De weg die we zijn ingeslagen, wordt zeker vervolgd.”
Wat is circulair?
De vraag ‘Wat is circulair?’ stond centraal. Van Bree: “Is het een module die nooit stuk gaat, waarin ieder onderdeel te vervangen is? Het zou mooi zijn, maar ieder product heeft een levenseinde; het moment dat er geen uitstel meer is en het apparaat als ‘afval’ gedefinieerd wordt. Op de Ladder van Lansink zijn dat de vierde en vijfde trede. Die treden moeten we voorkomen. Door DfD zijn aan het eind van de operationele levensduur de module-onderdelen eenvoudig (met maximaal twee gereedschappen) te demonteren en kunnen de monocomponenten
gerecycled worden en als grondstof dienen voor nieuwe producten.”
Demontabel
Het eerste DfD-product van Frico is sinds deze zomer gereed. Van Bree: “Op alle terreinen duurzaam, al zie je dat niet in de uitstraling van het product. Voor de eindgebruiker is nagenoeg niets veranderd, behalve dat het DFD Effect Luchtgordijn minder geluid (2 tot 3 dB) produceert. Dat lijkt niet veel, maar is het dubbele vermogen aan besparing. Onderdelen zijn eenvoudig uit te wisselen.” Over alles is nagedacht, zelfs de schroeven en moeren, zodat het luchtgordijn eenvoudig te demonteren is. Ook de printplaat die tweewegverbinding kreeg in plaats van een clicksysteem. “Het was de andere manier van denken tijdens het ontwerp, maar we zien veel mogelijkheden voor de toekomst. De weg die we zijn ingeslagen, wordt zeker vervolgd.”