Naast het runnen van een bedrijf, heeft een ondernemer uit de middelgrote en kleine industrie (mki) ook de uitdaging om de juiste mensen aan zich te binden. Tijdens de derde editie van de Week van de mki staat het thema 'Werven en werken in de techniek' centraal. We spraken mki-ondernemer Jos van Doren hierover.  

Het begon ooit in 1955 toen pa Van Doren zijn bedrijf Van Doren Elektrotechniek oprichtte en in het hele dorp de elektra aanlegde. Ma Van Doren was de drijvende kracht achter de bijbehorende winkel met audio, witgoed en geluidsdragers. Cor en Marcel namen het bedrijf in 1988 over van hun ouders en Jos sloot zich bij zijn broers aan in 1994. Inmiddels is het familiebedrijf van weleer uitgegroeid tot een onderneming met zes vestigingen en 300 medewerkers. De agenda van Jos van Doren - nu als enige van de drie broers nog in de directie - is dan ook bomvol. "De maandag is bij ons de kick-off van de week. Dat betekent veel interne afspraken. Om 8 uur via Skype alle grote offerteaanvragen bespreken met de vestigingsleiders. Directieoverleg in Veghel. Een afspraak op ons nieuwe kantoor in Panningen (L). Maar ook naar onze klanten toe. Vandaag bijvoorbeeld in Mierlo, waar wij voor een klant besturingssystemen programmeren en installeren voor de pallethandling van vrachtvliegtuigen."

"Over een jaar of tien, vijftien hoop ik dat de volgende generatie uit mijn familie het stokje gaat overnemen."

Dat Jos in het familiebedrijf zou stappen, had hij na zijn studie niet voorzien. "Ik was toen 25 en had twee diploma’s op zak: Landbouw Universiteit Wageningen en MBA bij de Erasmus Universiteit. Ik startte bij Cargill in Amsterdam en verrichte marktonderzoek voor mogelijke bedrijfsovernames. Na zes jaar ben ik voor mezelf begonnen met de onderneming Dutch Plantin. Dit bedrijf heb ik overigens nog steeds samen met mijn broers. Het was helemaal nooit de bedoeling om in het familiebedrijf te gaan werken. Toch ben ik vrij snel na de start van mijn ondernemerschap bij mijn twee broers in loondienst gegaan en later heb ik mij ingekocht. Inmiddels heb ik de leiding en hebben mijn broers (vanwege leeftijd) een stapje teruggedaan. Met twee nieuwe directieleden runnen wij de twee bedrijven: Van Doren Engineering en Dutch Plantin. En over een jaar of tien, vijftien hoop ik dat de volgende generatie uit de familie het stokje gaat overnemen."

Zeg wat je vindt

Op kortere termijn is het voor Jos, net als voor veel andere mki-bedrijven, best een uitdaging om nieuwe medewerkers te vinden. In een tijd dat er tekorten aan technisch personeel zijn, moet je je als potentiële werkgever goed op de kaart zetten. En daar heeft hij uitgesproken ideeën over. "Anders denken, gewoon doen. Dat typeert de cultuur bij Van Doren Engineers. De slogan hebben we aantal jaren geleden bedacht, samen met alle medewerkers, als onderdeel van een totale re-branding. We wilden ons bedrijf veranderen met het oog op de toekomst. We hebben bij Van Doren veel verschillende medewerkers en iedereen heeft de vrijheid om te zeggen wat ‘ie wil. Ik vind het belangrijk dat mensen mentaal sterk zijn. Dat ze een mening hebben en dat ze zeggen wat ze vinden. Kennis brengen wij ze wel bij in onze Academy. Het gaat mij primair om de soft skills en de drive."

Sta open voor ontwikkeling

Het is vooral die drive die Jos graag ziet bij zijn personeel. "Outspoken!", is het eerste wat hij roept als hij de ideale medewerker voor zijn bedrijf beschrijft. "Iemand die een eigen mening heeft en die ook kan onderbouwen in zijn eigen bewoordingen. Dat zie ik graag. En dat geldt dus voor iedereen in ons bedrijf: een BBL-leerling of een ervaren medewerker van 54 jaar, dat maakt mij niet uit. Een open houding is ook belangrijk. Zodat je naast je eigen mening ook andere ideeën en invalshoeken kunt accepteren. En wees nieuwsgierig, naar kennis en naar wat je daar mee kunt doen. Dan sta je open voor ontwikkeling en kom je vooruit."

Of het bedrijf in pakweg 2050 nog hetzelfde type medewerkers nodig heeft, kan Jos moeilijk inschatten. "2050, dat is nog ver weg. Met de veranderingen die wij bij Van Doren hebben ingezet, kunnen we nog wel tien jaar vooruit. De connectie met talenten is werk van jaren en dat houdt niet op. Het is een wezenlijk onderdeel van mijn werk als directeur van dit bedrijf. Top-down werkt niet, het moet door alle lagen in je organisatie gedragen worden. Als dit alleen bij de HR-afdeling of een recruiter ligt, wordt het window dressing en dat werkt zeker niet."

Zelf opleiden

De nieuwe talenten die Jos nodig heeft voor Van Doren Engineers zijn jongeren - "jongens én meisjes!" - die de techniek in willen. "Een paar jaar geleden hebben we onze eigen bedrijfsschool opgericht, de Van Doren Academy. Het lukt ons aardig om op deze manier jong talent op te leiden en te binden. Maar we trekken ook talent aan van andere bedrijven. Mensen die op zoek zijn naar meer uitdaging, meer diepgang. Of mensen van grote bedrijven, die zich anders willen ontwikkelen en daarvoor nieuwe mogelijkheden zien bij een familiebedrijf zoals het onze." De laatste drie, vier jaar heeft Van Doren meer instroom dan uitstroom. Een positieve ontwikkeling aldus Jos: "Netto hebben wij een groei. We formuleren elk jaar doelstellingen en kpi’s en die halen we ook. Maar sommige technische vacatures zijn echt lastig, bijvoorbeeld Eplan engineers of MES-consultants. Die zijn gewoon niet te krijgen, dus die leiden we zelf op."

"Laat zien dat tech sexy is. Nu stamt alles vaak nog uit de jaren '70."

Zelf opleiden is een deel van de oplossing, maar volgens Jos zal het tekort aan technisch personeel niet opgelost worden als niet meer jongeren gaan kiezen voor de techniek. "Gelukkig zie ik het een klein beetje de goede kant opgaan. De overheid heeft onlangs 200 miljoen beschikbaar gesteld om meer jongeren in vmbo en mbo voor techniek te laten kiezen. In onze regio is nu een project van 17 miljoen goedgekeurd. De opdrachten en proefopstellingen op ROC’s bijvoorbeeld moeten aansprekender worden, dat is belangrijk. Nu stamt alles vaak nog uit de jaren ’70. Jongeren op deze leeftijd kiezen impulsief, als je zorgt voor een gave opdracht en laat zien dat tech sexy is, kiezen ze hopelijk vaker voor techniek." En andere oplossing is het buitenland. "Wij hebben een fabriek in Slowakije vanwege de schaarste. Daar is nu ook krapte dus werven wij elektromonteurs in Servië voor de werkplaats in Slowakije." In lijn met de bedrijfsfilosofie bij Van Doren Engineers - Anders denken, gewoon doen - geeft Jos graag een tip aan andere ondernemers om te (blijven) werken aan je employer branding: "Gewoon doen. Als je niks doet, krijg je het zwaar. En hoe gek het ook klinkt: ook bij laagconjunctuur moet je blijven werven."